Από τον Παναγιώτη ΚυριακούλιαΌπως ήταν αναμενόμενο και διακηρυγμένο, η Κυβέρνηση της Ν.Δ. αμέσως μετά τις εκλογές έθεσε στο τραπέζι το ζήτημα του Ασφαλιστικού.
Είναι αλήθεια ότι η βιωσιμότητα του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης είναι ένα πραγματικό ζήτημα που μας απασχολεί και μας προβληματίζει όλους και οπωσδήποτε η επίλυσή του δεν επιδέχεται εύκολες απαντήσεις, καθώς το Ασφαλιστικό έχει πολλαπλές όψεις και διαστάσεις .
Δεν θα πρέπει όμως να μας διαφεύγει ότι η κοινωνική ασφάλιση, αναμφισβήτητα, αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις του εργατικού κινήματος στον 20ό αιώνα, και υπό το πρίσμα αυτό ως συνδικάτα και εργαζόμενοι οφείλουμε να αντισταθούμε σε κάθε προσπάθεια που θα επιδιώκει την υποβάθμιση, κατάργηση ή ανατροπή του και την καθιέρωση ενός «κεφαλαιοποιητικού» συστήματος.
Σήμερα –λόγω και των εξελίξεων στο Δημογραφικό—τα συστήματα Κοινωνικής Ασφάλισης βρίσκονται υπό πίεση και σε πολλές χώρες της Ε.Ε. αναδιαρθρώνονται και μεταρρυθμίζονται.
Η τάση είναι γνωστή. Επιχειρείται η δημιουργία συνταξιοδοτικών συστημάτων βασισμένων στους τρεις πυλώνες: α) μια πολύ χαμηλή κατώτατη σύνταξη για όλους, ανεξαρτήτως εργασίας και χρόνων απασχόλησης, β) ασφάλιση από επαγγελματικά ταμεία είτε του κλάδου είτε του εργοδότη που θα παρέχουν συμπληρωματική σύνταξη και γ) ιδιωτική ασφάλιση για περαιτέρω συνταξιοδοτικές παροχές.
Αν το παραπάνω σύστημα καθιερωθεί, είναι φανερό ότι όσοι δεν έχουν τη δυνατότητα (και είναι πολλοί αυτοί) να ασφαλιστούν σε επαγγελματικά ταμεία ή στον ιδιωτικό τομέα θα πρέπει να αρκεστούν σε συντάξεις πείνας και σε παροχές υγείας πολύ χαμηλού επιπέδου.
Αντίθετα, ως κοινωνία οφείλουμε να αγωνιστούμε για την επιβίωση και ανάπτυξη του Δημόσιου Αναδιανεμητικού Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης, του οποίου η βασική αρχή είναι η Αλληλεγγύη τόσο μεταξύ των εργαζομένων όσο και μεταξύ των γενεών.
Αν δεχθούμε λοιπόν ότι η Δημόσια Κοινωνική Ασφάλιση είναι η μοναδική αποδεκτή προοπτική για τη συνοχή της κοινωνίας μας, τότε είναι αδιαμφισβήτητο ότι το θέμα της χρηματοδότησης της είναι το υπ’ αριθμόν 1 ζήτημα για το Δημόσιο κοινωνικό διάλογο και ότι ορθώς τα συνδικάτα και η ΓΣΕΕ το θέτουν ως προαπαιτούμενο για οποιαδήποτε «αναμόρφωση»
Αντίθετα ζητήματα όπως οι «εξωφρενικές» συντάξεις που χορηγούν τα «ευγενή ταμεία», οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις ιδίως των γυναικών, τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, η επιμήκυνση του εργασιακού βίου κ.ο.κ. είναι εντελώς δευτερεύοντα, αφού και αύριο ακόμα αν περικόπτονταν πάλι το Ασφαλιστικό θα είχε πρόβλημα βιωσιμότητας. Οπότε, μάλλον χρησιμοποιούνται προσχηματικά, ώστε κάποια στιγμή να οδηγήσουν σε γενικευμένη αύξηση των ορίων ηλικίας και σε δραστική μείωση των συντάξεων και των παροχών.
Κατά την άποψή μου, η κυβέρνηση δεν θέλει επίλυση του ασφαλιστικού αλλά επίλυση του δημοσιονομικού προβλήματος μέσα από το χτύπημα δικαιωμάτων και την αποδόμηση της δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης. Η τακτική της είναι να δημιουργεί κλίμα κινδυνολογίας, να ανοίγει έμμεσα μέσω του κ. Αναλυτή και του κ. Γκαργκάνα όλη τη βεντάλια των αντεργατικών ρυθμίσεων επιφυλασσόμενη για την τελική στάση της.
Το ζήτημα της χρηματοδότησης
Ως προς τη χρηματοδότηση του συστήματος δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ορισμένα πραγματικά δεδομένα όπως:
Αν υπολογιστούν με σημερινές τιμές οι απώλειες που είχαν την περίοδο 1950-1980, τα αποθεματικά των ταμείων λόγω του πολύ χαμηλού επιτοκίου, αυτές ξεπερνούν τα 75 δις €.
Άγνωστες παραμένουν ακόμα οι πραγματικές απώλειες των Ταμείων από την τοποθέτηση των αποθεματικών τους σε επενδύσεις υψηλού ρίσκου (δομημένα ομόλογα κλπ).
Οι οφειλές των ιδιωτών προς το ΙΚΑ ανέρχονται στα 8,2 δις € και οι οφειλές του κράτους σε 8,7 δις €.
Το κράτος συστηματικά παραβιάζει τους νόμους και υποχρηματοδοτεί το Σύστημα παρά τις υποχρεώσεις του (10% επί των αποδοχών των νέων από το 1992 και 1% του ΑΕΠ από το 2003.
Αν υπολογιστούν με σημερινές τιμές οι απώλειες που είχαν την περίοδο 1950-1980, τα αποθεματικά των ταμείων λόγω του πολύ χαμηλού επιτοκίου, αυτές ξεπερνούν τα 75 δις €.
Άγνωστες παραμένουν ακόμα οι πραγματικές απώλειες των Ταμείων από την τοποθέτηση των αποθεματικών τους σε επενδύσεις υψηλού ρίσκου (δομημένα ομόλογα κλπ).
Οι οφειλές των ιδιωτών προς το ΙΚΑ ανέρχονται στα 8,2 δις € και οι οφειλές του κράτους σε 8,7 δις €.
Το κράτος συστηματικά παραβιάζει τους νόμους και υποχρηματοδοτεί το Σύστημα παρά τις υποχρεώσεις του (10% επί των αποδοχών των νέων από το 1992 και 1% του ΑΕΠ από το 2003.
Για όλα αυτά θα μιλήσουμε κάποτε; Θα κάνουμε κοινωνικό διάλογο;
Οι προτάσεις του συνδικαλιστικού κινήματος επικεντρώνονται στο θέμα της χρηματοδότησης των ταμείων ως μοναδική λύση για τη βιωσιμότητα του συστήματος, τονίζοντας ότι το πρόβλημα του ΣΚΑ είναι πρόβλημα χρηματοδότησης και όχι παροχών.
Επιγραμματικά τα συνδικάτα πρέπει να διεκδικήσουν:
- Καθιέρωση της τριμερούς χρηματοδότησης με την αναλογία 3/9 Κράτος (10%), 4/9 εργοδότες, 2/9 εργαζόμενοι.
- Πλήρη κάλυψη των υποχρεώσεων των εργοδοτών και των χρεών τους προς το Ι.Κ.Α.
- Σταδιακή επιστροφή των καταληστευθέντων πόρων με τη δημιουργία ενός ειδικού αποθεματικού.
- Οι πόροι να εξευρεθούν από πρόσθετη φορολογία στις μεγάλες επιχειρήσεις, στις βραχυπρόθεσμες επενδύσεις και στις υπεραξίες που παράγονται από χρηματιστηριακές συναλλαγές, στα πολύ μεγάλα εισοδήματα, στην φορολόγηση της περιουσίας της εκκλησίας.
Οι πόροι που θα προέλθουν από αυτές τις ρυθμίσεις μπορούν να καλύψουν αυτά που χρειάζεται για να αντιμετωπιστεί μακροπρόθεσμα το πρόβλημα του ΙΚΑ (που είναι στο 2,4% του ΑΕΠ) και να καλύψουν τις επιπλέον ανάγκες που απαιτούνται για τις εθελοντικές ενοποιήσεις των ταμείων.
Τι σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης πρέπει να επιδιώκουμε
Ενα σύστημα που βασίζεται στην αλληλεγγύη των γενεών με την υποχρεωτική ασφάλιση όλων των εν ενεργεία εργαζομένων και θα εγγυάται:
- Την ανταπόδοση μετά από 35 χρόνια εργασία (10.500), σε σύνταξη (κύρια & επικουρική) που θα ισοδυναμεί τουλάχιστον με έναν μισθό όπως αυτός έχει διαμορφωθεί μέσα από τις καταστατικές διατάξεις των ταμείων.
- Κατώτερη σύνταξη (κύρια & επικουρική) όσο τα 25 ημερομίσθια της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε.
- Αναπηρικές συντάξεις με 1.500 ένσημα, (των εργατικών τυχημάτων έστω και με 1 ημέρα ασφάλισης), παραπληγικών, τυφλών, κ.τ.λ.Συνταξιοδότηση των γυναικών 5 χρόνια νωρίτερα από τους άνδρες και 10 χρόνια νωρίτερα για όσες έχουν ανήλικο παιδί και διατήρηση του καθεστώτος πρόωρης συνταξιοδότησης.
- Την στήριξη των ειδικών κατηγοριών, βαρέων επικίνδυνων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων και επέκταση τους στο Δημόσιο.
Και λίγα λόγια για τον Κοινωνικό Διάλογο
Σχετικά με το διάλογο που επιθυμεί διακαώς η κυβέρνηση, τα συνδικάτα κατά την άποψή μου δεν πρέπει να εμπλακούν. Δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις ενός ειλικρινούς διαλόγου. Η κυβέρνηση όχι μόνο αρνείται την αύξηση της χρηματοδότησης και την σταδιακή επιστροφή των καταληστευθέντων πόρων, αλλά αρνείται να καταβάλει ακόμη και τους νομοθετημένους πόρους. Επιχειρεί να δημιουργήσει κλίμα σύγχυσης και συναίνεσης ώστε να δημιουργήσει τετελεσμένα.
Συνεπώς δεν υπάρχει ούτε η ειλικρίνεια, αλλά ούτε και η φερεγγυότητα για την αντιμετώπιση του πραγματικού προβλήματος του ασφαλιστικού. Η συζήτηση πρέπει να γίνει στην κοινωνία. Τα αιτήματά του εργατικού κινήματος πρέπει να διατυπωθούν επιθετικά και με κάθε ευκρίνεια σε κάθε πλευρά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου